fietsroute Geldrop-Mierlo
Dit project is een samenwerking van:
toelichting routepunt 14 |
||||
Burgemeester Van der Putt en secretaris Heurkens
vrijheidsbeeld Geldrop
Burgemeester Henri van der Putt
Voluit Karel Lodewijk Hendrik van der Putt, geboren op 17 december 1887 in Stratum als zoon van de sigarenfabrikant Johan Wilhelm Lodewijk van der Putt en Maria Hendrika Adriana de Vlam. Na zijn schoolopleiding werkte hij in de fabriek van zijn ouders, uiteindelijk als directeur. Hij had hiernaast nog diverse nevenfuncties die hem het Ridderschap in de Orde van den H. Gregorius en het Ridderschap in de Kroonorde van België opleverden. Op het schilderij hiernaast draagt hij beide onderscheidingen.
Dat hij al vroeg belangstelling had voor Geldrop blijkt wel uit het feit dat hij op 24 september 1912 trouwde met Adriana Johanna Maria van den Heuvel, dochter van de Geldropse textielfabrikant Vincent van den Heuvel. Met haar zou hij 9 kinderen krijgen. In 1931 werd hij namens de RKSP (Rooms Katholieke Staats Partij) lid van de Tweede Kamer. Daar gaf hij er blijk van niets met de nazi-gedachte op te hebben. Dit leidde nog tot een handgemeen met NSB-er Rost van Tonningen na afloop van een kamerdebat over de zgn. bende van Oss. Van der Putt werd benoemd tot burgemeester van Geldrop per 1 juni 1939 en zou dat blijven tot 6 juli 1944 toen hij werd ontslagen door de Duitse autoriteit.
In mei 1944 kreeg de burgemeester van Geldrop opdracht om dertig arbeiders aan te wijzen voor werkzaamheden aan verdedigingswerken in Zeeland. Er moesten palen worden ingegraven op de stranden om het landingsvaartuigen onmogelijk te maken aan land te komen. Hij had hier ernstig bezwaar tegen en weigerde de opdracht uit te voeren. Hij was bang dat de nazi's willekeurig een aantal mensen zou oppakken en wegvoeren. Vandaar dat hij een oproep aan de Geldropse bevolking deed om zich als vrijwilliger te melden. Het lukte hem om voldoende mensen te vinden. Op 22 mei 1944 vertrokken deze dertig Geldroppenaren naar Koudekerke. Na enkele weken moesten deze worden afgelost door een tweede groep. Burgemeester Van der Putt maakte zelf deel uit van deze tweede groep. Niet iedereen in Geldrop begreep de werkwijze van de burgemeester. Sommigen noemden het een collaboratieve daad. Via een wrang gedicht stelden zij het goed bedoelde maar niet begrepen beleid van de burgemeester in juni 1944, aan de kaak. De houding van de Geldropse burgemeester in de zaak Zeeland, net zoals van zijn collega's uit de omliggende dorpen, zat de Duitsers niet lekker.
Vanwege zijn ondergrondse werk en het verzet tijdens de bezettingsjaren, is in Aalst-Waalre, Eindhoven en Geldrop een straat naar hem vernoemd. Burgemeester van der Putt en zijn vrouw zijn na de oorlog in 1971 door de Israëlische organisatie Yad Vashem postuum geëerd voor de ondersteuning die ze geboden hebben aan Joodse Nederlanders in de bezettingsjaren.
Gemeentesecretaris Jan Heurkens
Toen Jan 21 jaar was (1 augustus 1928 ) trad hij in dienst bij de gemeente Geldrop, waar hij aan de slag ging als 2e ambtenaar ter gemeentesecretarie. Hij maakte carrière en werd de gemeentesecretaris van de gemeente Geldrop. In die functie kon hij veel betekenen voor het verzet. Samen met Henri van der Putt, de burgemeester van Geldrop, assisteerde hij de vervalsingdienst van de Geheime Dienst Nederland. In het bijzonder bij het vervaardigen van valse persoonsbewijzen, bonkaarten en (tweede) distributiestamkaarten voor Nederlandse onderduikers en bemanningen van neergeschoten vliegtuigen. Hij was tijdens de oorlog ook lid van de L.O.-groep Geldrop, de groep van Harrie van Gestel (zie routepunt 13). Na de overval op de bevolkingsregisters in het gemeentehuis van Mierlo en het distributiekantoor te Geldrop dook Jan onder. In hoeverre hij betrokken was bij de overval in Mierlo is onduidelijk, bij de (voorbereiding op) de overval op het distributiekantoor van Geldrop was hij zeer waarschijnlijk wel betrokken. De SD (Sicherheitsdienst) was er van overtuigd dat Heurkens een belangrijke rol speelde bij deze overval. Hij werd door hen verdacht de leider van de L.O.-groep Geldrop te zijn. Tijdens de ondervragingen naar zijn rol in de Landelijke Organisatie onderduikers heeft hij dit nooit ontkend of bevestigd. Nadat er op 14 mei in Heeze een groot aantal personen van deze groep door de SD was opgepakt, dook Heurkens onder. Nadat het erop leek dat er geen verdachte belangstelling van de SD meer voor hem was, kwam hij op 22 mei 1944 weer thuis van zijn onderduikadres. Een week na zijn thuiskomst op 27 mei 1944, op de verjaardag van zijn vrouw, werd hij gearresteerd. Vanuit het restaurant Hof van Holland, schuin tegenover zijn woning, was hij geobserveerd. Hij werd naar Haaren en later naar het concentratiekamp Vught overgebracht en werd daar bij de anderen 17 arrestanten van de L.O.-groep Geldrop gevoegd. Op 9 augustus 1944 om 21.00 uur werd hij geëxecuteerd samen met een aantal lotgenoten.
St.Brigidakerk.
In december 1949 is de grote klok gehangen in de St. Brigidakerk van Geldrop. Op deze 2320 kg zware C-klok staat de inscriptie "In vroom aandenken voor hen die vielen voor Kerk en Vaderland." gevolgd door 7 namen waarvan de eerste drie die van Henri van der Putt, Harrie van Gestel en Jan Heurkens zijn. Vanaf die dag galmt de nagedachtenis aan deze verzetshelden over het dorp.
Vrijheidsbeeld Geldrop
Op het pleintje achter het tegenwoordige Horecaplein, staat het vrijheidsbeeld van Willy van der Putt (geboren 19-1-1925, overleden 17-6-1997). Deze kunstenares is de 3e jongste dochter van burgemeester Van der Putt. Zij was getrouwd met de Mierlose beeldhouwer Toon Slegers. Zij woonden in Bergeijk. Willy van der Putt is onder andere een leerlinge geweest van de beroemde beeldhouwer Zadkine. Het Vrijheidsbeeld is uitgevoerd in brons. Uitgewerkt is een knielende mannelijke figuur die zijn rechterarm, met daarop een vredesduif, in de lucht heft. Het beeld is geplaatst op een vierkant hardstenen voetstuk. Het gedenkteken is 1,80 meter hoog, 70 centimeter breed en diep. In het voetstuk staan de jaartallen '1940-1945' gebeiteld. Het beeld symboliseert de bevrijding: 'de gebonden figuur die mede door middel van zijn hand de vrede (uitgebeeld door de duif) nieuw leven geeft'. Sinds Noach vanuit zijn ark een duif liet uitvliegen om te verkennen of de wereld, na de grote vloed, weer bewoonbaar was, is de duif het symbool geworden voor goede tijdingen. Met goede tijdingen wordt bij dit beeld het begin van de vrede na de Tweede Wereldoorlog bedoeld. Het beeld is op 5 mei 1965 onthuld door burgemeester Van Lanschot. In Geldrop staat op het Eversveld/Neerlandstraat nog een beeld van Willy van der Putt. Dit beeld draagt de titel “het zittend meisje”.
